Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Gazze Şeridi’ndeki son gelişmelere ilişkin, “Ateşkesin ilanından bu yana 250 Filistinli hayatını kaybetti. Ateşkesin bütün zorluklara rağmen devam etmesini ve uluslararası toplumun üzerine düşeni yapmasını bekliyoruz. Türkiye de elinden geleni yapmaktadır” dedi.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, resmi ziyaret çerçevesinde geldiği Finlandiya’da mevkidaşı Elina Valtonen ile bir araya geldi. Fidan ve Valtonen görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Konuşmasına mevkidaşı Valtonen’e misafirperverliğinden ötürü teşekkür ederek başlayan Bakan Fidan, “Bugün de dostumuz ve müttefikimiz Finlandiya’ya ikili ziyarette bulunmaktan ayrıca büyük bir memnuniyet duyuyorum. Bugün kendisiyle ve heyetiyle çok verimli görüşmeler yaptık. Bugün ayrıca Finlandiya Parlamento Başkanı Sayın Jussi Halla-aho ile bir araya gelme imkanımız olacak. Bu ziyaret esnasında Finlandiya Parlamentosu’nda bir düşünce kuruluşunun etkinliğine de konuşmacı olarak katılma imkanımız olacak. Burada parlamentonun Türkiye dostluk grubu üyeleri başta olmak üzere Fin milletvekilleri ve diğer üst düzey yetkililer ile de bir araya gelme imkanımız olacak” dedi.

Fidan, dün Finlandiya’da Tatarların çatı derneği “Finlandiya İslam Cemaati” temsilcileri ile yaptığı görüşmeye de değinerek, “Buradaki Tatarların kendi kimliklerini korurken aynı zamanda bu ülkenin toplumsal ve kültürel hayatına katkı sunuyor olmaları gerçekten bizleri sevindiriyor” diye konuştu.

Görüşmede ikili ilişkileri kapsamlı bir şekilde ele aldıklarını ifade eden Fidan, “Önümüzdeki dönemde atacağımız müşterek adımları değerlendirdik. Ekonomik ilişkilerimizi geliştirmek için yoğun bir çaba sarf etmekteyiz. Türkiye ile Finlandiya arasındaki ticaret hacmi 2024 yılında yaklaşık 1,8 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Bilişim teknolojileri ve yenilenebilir enerji gibi alanlarda daha yakın iş birliğine hazırız. Arktik bölgesinin de iş birliğimiz bakımından fırsatlar sunabileceğine açıkçası inanıyoruz” ifadelerini kullandı.

“Savunma sanayi iş birliğimizi geliştirmeyi hedefliyoruz”

Savunma sanayinin Finlandiya ile yapılacak bir diğer iş birliği alanı olduğuna vurgu yapan Hakan Fidan, “Bildiğiniz gibi savunma sanayi iş birliği mutabakat muhtırasını geçtiğimiz haziran ayında imzalamıştık. Bu belgeyle ortak üretim, teknoloji paylaşımı ve kabiliyet geliştirme alanlarında iki ülke arasında yeni bir dönemin kapısı aralanmıştır. Savunma sanayi iş birliğimizi kurum ve firmalarımızın somut projeleri ile daha da geliştirmeyi hedefliyoruz. NATO’nun caydırıcılığını pekiştirecek bu iş birliğini aynı zamanda Avrupa’nın güvenliği ve savunma sanayi kapasitesine de katkı sağlayacak bir adım olarak görüyoruz” şeklinde konuştu.

“Türkiye’nin AB savunma ve güvenlik girişimlerine dahil edilmesi büyük önem taşıyor”

Açıklamalarını sürdüren Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, “Geçtiğimiz yıl aralık ayında NATO toplantısı vesilesiyle Nordic (İskandinav) ülkelerinin dışişleri bakanlarıyla bir toplantı yapmıştık. Nordic ülkeleri ile güvenlik konularındaki diyaloğumuzu derinleştirilmesine önem veriyoruz. AGİT 2025 dönem başkanlığını da yürüten değerli mevkidaşım ile bugün Avrupa güvenliğini ele alan konuları da görüştük. Türkiye, Avrupa’nın güvenliğine kritik katkılar sağlayan bir NATO müttefikidir. Bu çerçevede Türkiye’nin SAFE mekanizması başta olmak üzere AB’nin savunma ve güvenlik girişimlerine dahil edilmesi büyük bir önem taşımaktadır” dedi.

AB’ye Türkiye ile ilişkilerini uzun vadeli, gerçekçi ve stratejik bir bakış açısıyla ele alma çağrısı

Görüşmede Türkiye ile AB arasındaki ilişkileri de değerlendirdiklerini vurgulayan Fidan, “Finlandiya’nın ülkemizin AB üyelik sürecine başından beri verdiği desteğe ayrıca teşekkür etmek istiyorum. AB’nin ülkemiz ile ilişkilerini artık uzun vadeli, gerçekçi ve stratejik bir bakış açısı ile ele alması gerekmekte. İçinde bulunduğumuz dönemde karşılıklı güveni güçlendirecek ve iş birliğimizi ileri taşıyacak bir perspektife açıkçası ihtiyacımız var. Bu amaçla yüksek düzeyli diyalog mekanizmalarının etkinleştirilmesini ve düzenli hale getirilmesini son derece önemli görmekteyiz. Gümrük birliğinin güncellenmesi ve vize serbestisinin diyaloğunun ilerletilmesinin her iki tarafın da menfaatine olduğuna inanıyoruz. Schengen vize süreçleri konusunda AB tarafından son dönemde atılan kolaylaştırıcı adımlar, olumlu bir iyi niyet göstergesidir” diye konuştu.

Dışişleri Bakanı Fidan, “Finlandiya ile beraber küresel barış ve güvenliğe yönelik çabalara katkı sunmak için çalışıyoruz. Bu bağlamda BM ve AGİT bünyesindeki arabuluculuk dostlar gruplarının eş başkanlığını kıymetli mevkidaşım ile beraber yürütmekteyiz. Bugün sayın bakanla Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşı da ele alma imkanımız oldu. Rusya demişken ben kendisine ayrıca teşekkür etmek istiyorum. Bana Finlandiya’nın eski Cumhurbaşkanlarından Mauno Koivisto’nun Rusya ile ilgili bir kitabını hediye etmişti; ’The Russian Idea.’ Onu da buraya gelmeden önce okuma imkanım oldu. Kendisine de kitap için ayrıca teşekkür etmek istiyorum. Türkiye olarak adil ve kalıcı barışa ancak diplomasi yoluyla ulaşabileceğimize inanıyoruz. Zorluklar, diyalog ve müzakere yoluyla barışa ulaşma yönündeki kararlı duruşumuzu değiştirmeyecektir. Bu yöndeki çabaların tarafların asgari müştereklerini yansıtan, sahadaki dinamiklerle uyumlu ve gerçekçi bir anlayışla şekillendirilmesi, büyük bir önem taşımaktadır. Barışın tesisine yönelik çabalarımızı uluslararası ortaklarımızla etkin ve yapıcı bir iş birliği ile sürdürmekteyiz” şeklinde konuştu.

“Gazze’deki ateşkes, tüm zorluklara rağmen devam etmeli”

Bugün ayrıca Gazze’deki son gelişmeleri de konuştuklarını ifade eden Fidan, “Ateşkesin ilanından bu yana İsrail’in saldırılarında yaklaşık 250 Filistinli hayatını kaybetti. Fakat biz ateşkesin tüm zorluklara rağmen devam etmesini, bir sonraki aşamaya geçilmesini ve uluslararası toplumun bu noktada üzerine düşen görevi yapmasını bekliyoruz. Türkiye de elinden geleni yapmaktadır. Özellikle BM’de şu anda devam eden çalışmalar var. Barış planının nasıl hayata geçirileceğine ilişkin çok yoğun müzakereler, görüşmeler devam etmekte. İnsani yardımların içeriye girişi yetersiz, bu konuda da çeşitli şikayetler var. Onları da nasıl daha etkin hale getirebileceğimiz konusunda çalışmalarımız devam ediyor” dedi.

“Ukrayna’daki savaş konusunda Türkiye’nin pozisyonunu takdir ediyoruz”

Finlandiya Dışişleri Bakanı Valtonen ise Türkiye ile Finlandiya arasındaki gündemde konuşulacak birçok başlık bulunduğunu ve ikili ilişkilerde özellikle ticaretin öneminin altını çizdiklerini söyledi. Türkiye ile Finlandiya’nın transatlantik güvenlik konusundaki taahhütleriyle de bir arada olduklarını söyleyen Valtonen, “Bu anlamda Türkiye’nin pozisyonunu takdir ettiğimizi ifade etmek istiyorum. Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşı konusunda Türkiye sadece son dört yılda Ukrayna’nın toprak bütünlüğü konusunu desteklemekle kalmadı, aynı zamanda Rusya, Kırım’ı yasa dışı bir şekilde ilhak ettiğinden beri bu konuyu açıkça dile getirdi” diye konuştu.

Türkiye’nin arabuluculuk çalışmalarını da memnuniyetle karşıladıklarını söyleyen Valtonen, “Türkiye’nin Rusya’nın Ukrayna’ya karşı gerçekleştirdiği savaşta adil ve kalıcı bir barışın sağlanması konusunda yaptıklarını takdirle karşılıyoruz” ifadelerini kullandı.

Bakan Fidan ile Orta Doğu’ya ilişkin meselelerin de görüşüldüğünü kaydeden Valtonen, “Orta Doğu söz konusu olduğunda bizler şu anda birkaç haftadır devam eden ateşkesi memnuniyetle karşılıyoruz ve umuyoruz ki bundan sonra ikinci aşamanın uygulanması için daha fazla adım atılır. Bu, iki devletli çözüme doğru bir yol bulunmasına yardımcı olacaktır. Yine aynı şekilde bu anlamdaki son gelişmeleri paylaşma fırsatı bulduk” şeklinde konuştu.

Uluslararası istikrar gücüne ilişkin Türkiye’nin ev sahipliği yaptığı zirveyi de görüşme imkanı bulduklarını söyleyen Elina Valtonen, “Finlandiya iki devletli çözüme güçlü bir şekilde bağlılığını devam ettirmektedir” dedi.

“Türkiye Avrupa ve tüm transatlantik ittifakı için güvenlik sağlayan bir ülke”

Basın toplantısında Türkiye’nin AB’ye katkıları ve üyelik sürecine ilişkin bir soru alan Finlandiya Dışişleri Bakanı Valtonen, “Finlandiya, Türkiye’nin Avrupa’ya güvenlik sağlayan bir ülke olarak rolüne değer vermektedir. Türkiye aynı zamanda Avrupa ve tüm transatlantik ittifakı için güvenlik sağlayan bir ülkedir” şeklinde konuştu.

“Finlandiya Türkiye’nin AB’ye üyeliğini 1999’dan bu yana destekleyen bir ülke olmuştur”

“Finlandiya en başından beri Türkiye’nin AB’ye üyeliğine 1999’dan bu yana, Finlandiya AB’nin dönem başkanlığını gerçekleştirirken hem bu fikre açık olmuş hem de bu fikri her zaman destekleyen bir ülke olmuştur” diyen Bakan Valtonen, ülkesinin Türkiye’nin AB’ye üyeliğine ilişkin görüşünün değişmediğini söyledi. Valtonen, “Finlandiya her zaman liyakat temelli bir genişlemeyi desteklemiştir. Ayrıca SAFE konusunda Finlandiya olarak Türkiye’nin de bir ortak olarak eşit temelde eşit koşullarla savunma sanayi iş birliğine katılma imkanı var ki şu anda güçlü bir şekilde buna ihtiyaç duyuyoruz” ifadelerine yer verdi.

“Yeni konjonktürde Türkiyesiz bir AB eksik kalır”

Basın toplantısında Türkiye ile AB arasında son zamanda yoğunlaşan ziyaret trafiği ve AB’ye entegrasyonun son durumuna ilişkin bir soru alan Fidan, “Biliyorsunuz her seçimden sonra Cumhurbaşkanımız halktan meşruiyeti seçimler ile aldıktan sonra dış politikamıza ilişkin önemli açıklamalarda, yol göstermelerde bulunuyor. Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı Seçimi’nden sonra da Cumhurbaşkanımız Türkiye’nin AB yolunda stratejik yolculuğunun değişmediğini ve buradaki üyelik hedefinin tam olduğu konusunda bir irade beyanında bulunmuştur. Bu noktada toplumumuzun da biliyorsunuz belirli şartlar sağlandığı sürece geniş desteği bulunmaktadır. Esas itibarıyla bizim bulunduğumuz yerden yani jeostratejik ilişkiler ve dış politikasına baktığımız zaman gerçekten sadece dünya değil Avrupa da yeni bir stratejik denklemin içine girmiş durumda” diye konuştu.

ABD’nin dış politikasına değinen Fidan, “Özellikle yeni ABD dış politikasına baktığımız zaman küresel müdahalecilikten daha çok bölge ülkelerinin kendi sorunlarını kendilerinin sahip çıkması yönünde bir anlayışı aslında getirdiğini görüyoruz. Burada tabii ki ait olduğumuz Avrupa coğrafyasında, Avrupa ülkeleri olarak bir araya gelerek hem ekonomik hem siyasi hem de güvenliğe ilişkin sorunları beraber çözmemiz esas teşkil etmektedir. Bölgesel sahiplenmenin en iyi örneklerinden biri olan AB’nin Türkiyesiz özellikle yeni konjonktürde eksik olacağını, Türkiye’nin de AB’siz bölgede gerçekten eksik bir ayağının olacağını düşünmekteyiz. Onun için AB ve Türkiye’nin mevcut entegrasyon sürecini herhangi bir bahaneye dayanmaksızın bir an önce ileri taşıması gerekmekte. Biz hükümet olarak, devlet olarak bu konunun arkasına büyük bir irade koyuyoruz” ifadelerini kullandı.

Hakan Fidan, “Bu yeni dönemde Avrupalı liderlerin de bu yönde irade beyanlarını yeniden yapmalarını kıymetli buluyoruz. Özellikle geçtiğimiz hafta Alman Şansölyesi (Başbakan) Sayın Merz, Türkiye’de bulundukları süre içerisinde yaptıkları basın toplantısında Türkiye’nin AB üyeliğine destek verdiğini açıkça beyan etmesi açıkçası kıymetli bir beyandı. Bu noktada başlıca Avrupalı devletlerin irade beyanları, aslında sürecin önünde tıkalı bulunan konuları aşmak için önemli bir bizce başlangıç teşkil etmekte” şeklinde konuştu.

Son yıllarda alınan çeşitli kararlar ve yaşanan çeşitli olaylardan dolayı belirli konuların ilerletilmesinin pek mümkün olmadığını söyleyen Bakan Fidan, “Ama şimdi her iki tarafta da bir irade beyanı, yenilenmesi var. Açıkçası zamanın ruhu da bunu dikte etmekte, gerekli kılmakta, bu konuda irade beyanı olduğu sürece teknik diğer tüm çalışmalar zamana bağlı ve profesyonelliğe bağlı olarak aşılır. Burada önemli olan hem Avrupa ülkelerinin hem Türkiye’nin samimi bir irade beyanında bulunup yola devam etmeleri. Ben bu konuda yeni bir başlangıcın olmaya başladığını görüyorum” dedi.

“Finlandiya’nın iki devletli çözüme desteği önemli”

Finlandiya’nın Filistin’i tanımaması konusundaki düşünceleri sorulan Fidan, “150’den fazla ülke biliyorsunuz şu anda Filistin’i devlet olarak tanımakta. Eminim Finlandiya’nın kendine has sebepleri vardır, iç politik dinamikleri vardır. Ama şu anda Finlandiya’nın iki devletli çözümü resmi olarak desteklemesi, ateşkesi sürecini savunuyor ve destekliyor olmaları, insani yardımlarda desteğe hazır olmaları bizim için önemli husus” diye konuştu.

“Rus İmparatorluğu’nun saygı gösterdiği tek güç Osmanlı Devleti’ydi”

Finlandiya Dışişleri Bakanı Elina Valtonen, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’a Rusya’ya ilişkin eski Cumhurbaşkanı Mauno Koivisto’nun ’The Russian Idea’ başlıklı kitabını gönderme nedenine değinerek, “Russian Idea kitabını Sayın mevkidaşım Hakan Fidan’a göndermemin sebebi şuydu; içerisinde bir bölüm var orada deniliyor ki; ’Rus İmparatorluğu’nun saygı gösterdiği tek güç Osmanlı Devleti’ydi” dedi.