Anne babalar genellikle çocuklarının az beslendiği, besin seçtiği gibi dertlerden yakınır. Bu durumda gerçekten bir beslenme yetersizliği var mı anne bebek veya çocuk beslenmesini gözlemleyerek birkaç günlük menü özetlerine bakıp kalori hesaplaması yapıp araştırılması gerekir. Çünkü böyle bakıldığında bu çocukların esasen çoğunluğunun büyümeleri için gerekli enerjiyi alabildiği ve normal büyüdükleri görülür.Eğer bir çocuk büyümesi için gerekli olan beslenme içeriklerini en az 2 hafta süre ile alamıyorsa bu çocukta bir beslenme problemi olup olmadığını araştırılması gerektiğini söyleyen Liv Hospital Ulus Liv Hospital Çocuk Gastroenteroloji Hepatoloji ve Beslenme Uzmanı Prof. Dr. Makbule Eren iştahsızlığın sebeplerini anlattı.
İştahsızlığın başlıca sebepleri nelerdir?
Bunun organik, psikososyal ve davranışsal birçok nedeni olabilir. Besinin sunuluş şekli, yanlış beslenme yöntemi ve alışkanlıkları yaşa uygun olmayan kıvamda ve şekilde, kültüre uygun olmayan beslenme, sık beslenme, beslenme süresinin uzun tutulması, yağ ve karbohidrattan zengin besleme, anne /bakıcı bebek arasında bağlanma sorunları, ınfantil anoreksi, gibi psikososyal ve davranışsal nedenleri olabileceği gibi anemi, vitamin ve demir eksikliği gastrit, ülser, yemek borusu iltihapları, reflü, yutma bozuklukları,kabızlık, gibi mide bağırsak sistemi hastalıkları veya kalp hastalıkları, solunum sistemi hastalıkları, böbrek hastalıkları, alerjik hastalıklar gibi diğer kronik hastalıklar da iştahsızlığa neden olabilir.
İştahsızlık hastalık belirtisi olabilir mi?
Bebeklikte tamamlayıcı gıda döneminde anne sütü azaltılırsa bebekte iştahsızlığa neden olabilir. İştahsızlık hastalık belirtisi olabilir. Sistemik hastalıklar sırasında vücudumuzda iştahı baskılayan çeşitli maddeler salgılanır. Ayrıca hastalık dönemlerinde daha önceden aldığı besinleri reddedebilir. Bazen sevdiği bir besini hastalık döneminde tükettiğinde özellikle kusmuş ise sevdiği bir besini sevmez hale gelebilir. Bu durumda ona zaman tanınmalıdır. Bazen hastalık direkt yutma bozukluğuna neden olur. Çeşitli hastalık dönemlerinde örneğin yutma sırasında ağrıya neden olan özofajit gibi yemek borusu iltihapları, yine yemek borusu iltihaplarına neden olabilecek alerjik hastalıklarda da daha önce iyi beslenen bir çocukta besin reddi görülebilir.
Nasıl davranmak gerekir?
En başta çocuğunuzu iyi tanımanız gerekir. Acı tatlı tercihi var mıdır? Hangi kıvamları sever, çorbayı hangi sıcaklıkta sever? Açlık sinyalleri, doyma sinyalleri nelerdir? Yaşa bağlı olarak elini ağzına götürebilir, ağzını şapırdatabilir, besini direkt isteyebilir. Ağlama çoğunlukla geç açlık belirtisidir. Doyunca ağzını kapatabilir, ağzından besini tükürebilir, besini fırlatabilir veya sözlü olarak doyduğunu iletebilir. İşaretleri iyi algılamak gerekir. Beslenme bir davranıştır. Çocuklar davranışları öncelikle taklit ve özellikle ebeveyn taklidi ile öğrenirler. Bu nedenle beslenme beraber yapılır, çocuğun işaretleri algılanarak, sürekli pozitif ödüllendirme ile yapılmalıdır. Çocuk istemediğinde zorla besleme yapılmamalıdır, çünkü bu durum besin reddine neden olur. Kıvam, tat ve ısı tercihlerine saygı duyulmalı tatlı sevmeyen daha çok mayhoş ekşi tercihi olan bir çocuğa faydalı diye örneğin pekmez diretilmemelidir. Onun yerine pekmezi kullanarak onun sevebileceği bir tatlı, örneğin Anadolu’da yapılan kayısı tatlısı gibi tatlılar yapılabilir.
ÇOCUKLAR YETERLİ BESLENDİKLERİNDE
- – Beyinin gelişimi tamamlanır.
- – Konsantrasyon yeteneği ve süresi, sınav başarısı artar. Konsantrasyonu ve ders başarısı düşük bir çocukta tespit edilen demir eksikliğine bağlı aneminin düzeltilmesi ile başarısı artar.
- – Yine dengeli beslenme ile bağışıklık sistemi güç kazanır.
- – Okula devam günleri artar.
- – Revire başvuru ve hastalanma sayısı azalır.